Skip to content

Commit

Permalink
fix: markdown checker warnings
Browse files Browse the repository at this point in the history
  • Loading branch information
wackerow committed Oct 16, 2024
1 parent aa40f31 commit c953c4d
Show file tree
Hide file tree
Showing 17 changed files with 24 additions and 24 deletions.
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -42,7 +42,7 @@ Ethereum'da cüzdanlar çok hızlı bir biçimde değişiyor. Ethereum.org'da de
- **WalletConnect** - kullanıcılar, WalletConnect'i kullanarak merkeziyetsiz uygulamalara bağlanabilir.
- **Ethereum RPC uç noktalarını içe aktarma** - kullanıcılar, düğüm RPC verilerini içe aktararak kendi seçtikleri bir düğüme veya EVM uyumlu diğer ağlara bağlanmalarına olanak tanır.
- **NFT'ler** - kullanıcılar, cüzdanlarındaki NFT'leri görebilir ve onlarla etkileşime girebilir.
- **Ethereum uygulamalarına bağlanma** - kullanıcılar, Etherum uygulamalarına bağlanabilir ve onları kullanabilir.
- **Ethereum uygulamalarına bağlanma** - kullanıcılar, Ethereum uygulamalarına bağlanabilir ve onları kullanabilir.
- **Hisseleme** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla doğrudan hisseleme yapabilir.
- **Takaslar** - kullanıcılar, cüzdan aracılığıyla jeton takas edebilir.
- **Çok zincirli ağlar** - cüzdanınız, varsayılan olarak kullanıcıların çoklu blokzincir ağlarına erişimini destekler.
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -18,7 +18,7 @@ Ethereum.org Çeviri Programı, bunun bir uzantısıdır ve benzer bir felsefe g

Bu nedenle Çeviri Programı açık ve gönüllü olup katılım ücrete tabi değildir. Çevirmenlere çevirdikleri kelime sayısı kadar ücret verseydik, sadece yeterli çeviri tecrübesi olanları (profesyonel çevirmenleri) Çeviri Programına davet edebilirdik. Bu, Çeviri Programını dışlayıcı hâle getirir ve belirtilen hedeflere, özellikle de herkesin katılmasına ve ekosisteme dahil olmasına izin vermemize engel olacaktır.

Katkıda bulunanların Ethereum ekosisteminde başarılı olmalarını sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz; [POAP'ler sunmak](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap), [çevirmen sertifikası](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate) ve ayrıca [Çeviri Lider Tabloları](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [sitede tüm çevirmenlerimizin listelenmesi](/contributing/translation- program/katkıda bulunanlar/) gibi pek çok parasal olmayan teşvik mevcuttur.
Katkıda bulunanların Ethereum ekosisteminde başarılı olmalarını sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz; [POAP'ler sunmak](/contributing/translation-program/acknowledgements/#poap), [çevirmen sertifikası](/contributing/translation-program/acknowledgements/#certificate) ve ayrıca [Çeviri Lider Tabloları](/contributing/translation-program/acknowledgements/) ve [sitede tüm çevirmenlerimizin listelenmesi](/contributing/translation-program/contributors/) gibi pek çok parasal olmayan teşvik mevcuttur.

## `<HTML tags>` bulunan dizgileri nasıl çevirebilirim? {#tags}

Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -41,7 +41,7 @@ Bu saldırıları özellikle tehlikeli yapan şey ise çoğu vakada çok az mikt

Katman 0 saldırılarına karşı savunma genellikle dümdüz değildir ancak bazı temel ilkeler belirlenebilir. Bunlardan biri, Ethereum hakkında gerçek bilginin, dürüst topluluk üyeleri tarafından bloglar, discord sunucuları, açıklamalı özellikler, kitaplar, podcastler, YouTube ve daha fazlası yardımıyla, safsataya oranla daha fazla yayılmasıdır. ethereum.org'da biz, kesin bilgiyi sağlamak ve bunu mümkün olduğu kadar fazla dile çevirmek için sıkı çalışıyoruz. Bir alanı yüksek kaliteli bilgi ve meme'ler ile doldurmak yanlış bilgilendirmeye karşı etkili bir savunmadır.

Sosyal ağ saldırılarına karşı bir diğer önemli güçlendirme de açık görev belirlemesi ve yönetişim protokolüdür. Ethereum; aynı zamanda ölçeklenebilirlik ve sürdürülebilirliğe yüksek önem verirken akıllı sözleşme katman 1'lerinde kendisini, merkeziyetsizleşme ve güvenliğin şampiyonu olarak konumlandırmıştır. Etheruem topluluğunda her ne anlaşmazlık çıkarsa çıksın bu temel ilkeler asgari düzeyde hasarlanır. Bu temel ilkelere karşı hikâyeye değer verme ve onları, EIP (Ethereum Geliştirme Önerisi) sürecinde başarılı gözden geçirme turlarıyla sınama, topluluğun iyi ve kötü aktörleri birbirinden ayırt etmesine ve kötü niyetli aktörlerin Ethereum'un gelecek yöneliminin etkileme kapsamını daraltmasına yardımcı olabilir.
Sosyal ağ saldırılarına karşı bir diğer önemli güçlendirme de açık görev belirlemesi ve yönetişim protokolüdür. Ethereum; aynı zamanda ölçeklenebilirlik ve sürdürülebilirliğe yüksek önem verirken akıllı sözleşme katman 1'lerinde kendisini, merkeziyetsizleşme ve güvenliğin şampiyonu olarak konumlandırmıştır. Ethereum topluluğunda her ne anlaşmazlık çıkarsa çıksın bu temel ilkeler asgari düzeyde hasarlanır. Bu temel ilkelere karşı hikâyeye değer verme ve onları, EIP (Ethereum Geliştirme Önerisi) sürecinde başarılı gözden geçirme turlarıyla sınama, topluluğun iyi ve kötü aktörleri birbirinden ayırt etmesine ve kötü niyetli aktörlerin Ethereum'un gelecek yöneliminin etkileme kapsamını daraltmasına yardımcı olabilir.

Son olarak, Ethererum topluluğunun açık kalması ve tüm katılımcıları hoş karşılaması kritiktir. Dışlayıcı ve kapı bekçileri olan bir topluluk sosyal saldırılara karşı daha savunmasızdır çünkü "biz ve onlar" anlatılarını kurmak çok daha kolaydır. Kabilecilik ve toksik maksimalizm topluluğu yaralar ve 0. Katmanın sağladığı güvenliği yıpratır. Ağın güvenliği menfaatine olan Etherliler, görüşlerini hem sanal hem de fiziksel dünyada belirtmeli ve Ethereum'un 0. Katman güvenliğine doğrudan katkı sağlamalıdır.

Expand All @@ -55,7 +55,7 @@ Temelde, tüm düşük bahisli saldırılar, doğrulayıcıların iki tür yanl

#### yeniden düzenlemeler {#reorgs}

Birçok sayfa, toplam hisselenmiş etherin yalnızca küçük bir kısmı kullanılarak yeniden düzenleme ya da kesinlik gecikmesini başarmış Ethereum karşı saldırılarını açıkladı. Bu saldırılar genellikle saldırganın diğer doğrulayıcılara dayandırdığı bazı bilgilere ve daha sonra onları bazı ayrıntılar ve/veya elverişli zamanda ortaya bırakmasına dayanır. Genellikle bazı dürüst blokları, kurallı zincirden ayırmayı amaçlarlar. [Neuder ile arkadaşları 2020'de](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) bir saldırgan doğrulayıcının bir bloka (`B`) belirli bir yuva `n+1` için nasıl ispat yarattığını, ancak ağdaki diğer düğümlerden nasıl alıkoyduğunu bize gösterdi. Bunun yerine bir sonraki yuvaya `n+2` dek ispatlı blok ile kalırlar. Dürüst bir doğrulayıcı yuva `n+2` için bir blok (`C`) önerir. Neredeyse eş zamanlı olarak saldırgan, geri tuttuğu blok olan (`B`)'yi ve onun için tutulan beyanlarını yayınlayabilir. Ayrıca yuva `n+2`'nin oylarıyla `B`'nin zincirin başı olduğunu beyan ederek dürüst blok `C`'nin varlığını etkili bir şekilde inkar etme gücünü sağlayabilir. Dürüst blok `D` salındığı zaman çatal seçim algoritması `D`'nin `B` üzerine inşa edilmesinin `D`'nin `C` üzerine inşa edilmesinden daha ağır olduğunu görür. Saldırgan, sonrasında eski ön yeniden düzenleme 1. blokunu kullanarak kurallı zincirin `n+2` yuvasındaki `C` dürüst blokunu ortadan kaldırmayı başardı. Hisselerin [%34'üne sahip bir saldırganın](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) bu saldırıda başarıya ulaşma ihtimali, [bu notta](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) açıklandığı üzere çok fazladır. Teorik olarak da olsa bu saldırı daha küçük hisselemelerle denenebilir. [Neuder ve diğeri 2020 yılında](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf), bu saldırının %30 hisse ile yapıldığını[ söylese de daha sonrasında saldırının %2'lik hisse ile ve ](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf)diğer bölümde inceleyeceğimiz [dengeleme yöntemlerini kullanan tek bir doğrulayıcı tarafından ](https://arxiv.org/abs/2110.10086#)yapılmış olduğu ortaya çıkmıştır.
Birçok sayfa, toplam hisselenmiş etherin yalnızca küçük bir kısmı kullanılarak yeniden düzenleme ya da kesinlik gecikmesini başarmış Ethereum karşı saldırılarını açıkladı. Bu saldırılar genellikle saldırganın diğer doğrulayıcılara dayandırdığı bazı bilgilere ve daha sonra onları bazı ayrıntılar ve/veya elverişli zamanda ortaya bırakmasına dayanır. Genellikle bazı dürüst blokları, kurallı zincirden ayırmayı amaçlarlar. [Neuder ile arkadaşları 2020'de](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) bir saldırgan doğrulayıcının bir bloka (`B`) belirli bir yuva `n+1` için nasıl ispat yarattığını, ancak ağdaki diğer düğümlerden nasıl alıkoyduğunu bize gösterdi. Bunun yerine bir sonraki yuvaya `n+2` dek ispatlı blok ile kalırlar. Dürüst bir doğrulayıcı yuva `n+2` için bir blok (`C`) önerir. Neredeyse eş zamanlı olarak saldırgan, geri tuttuğu blok olan (`B`)'yi ve onun için tutulan beyanlarını yayınlayabilir. Ayrıca yuva `n+2`'nin oylarıyla `B`'nin zincirin başı olduğunu beyan ederek dürüst blok `C`'nin varlığını etkili bir şekilde inkar etme gücünü sağlayabilir. Dürüst blok `D` salındığı zaman çatal seçim algoritması `D`'nin `B` üzerine inşa edilmesinin `D`'nin `C` üzerine inşa edilmesinden daha ağır olduğunu görür. Saldırgan, sonrasında eski ön yeniden düzenleme 1. blokunu kullanarak kurallı zincirin `n+2` yuvasındaki `C` dürüst blokunu ortadan kaldırmayı başardı. Hisselerin [%34'üne sahip bir saldırganın](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) bu saldırıda başarıya ulaşma ihtimali, [bu notta](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) açıklandığı üzere çok fazladır. Teorik olarak da olsa bu saldırı daha küçük hisselemelerle denenebilir. [Neuder ve diğeri 2020 yılında](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf), bu saldırının %30 hisse ile yapıldığını [söylese de daha sonrasında saldırının %2'lik hisse ile ve](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf) diğer bölümde inceleyeceğimiz [dengeleme yöntemlerini kullanan tek bir doğrulayıcı tarafından](https://arxiv.org/abs/2110.10086#) yapılmış olduğu ortaya çıkmıştır.

![eski ön yeniden düzenleme](reorg-schematic.png)

Expand All @@ -67,7 +67,7 @@ Daha karmaşık bir saldırı dürüst doğrulayıcı ekibini, zincirin başı h

<YouTube id="xcPxwhrg3Ao"/>

Sıçrama saldırıları da dengeleme saldırıları da saldırganın, ağ arasında genellikle olmayan ileti zamanlaması üzerindeki ince kontrolüne bel bağlar. Yine de savunmalar protokol içine, daha yavaş olanlarına kıyasla hızlı iletilere, fazladan ağırlıklandırılımış formda inşa edilmiştir. Bu, [önerici ağırlık güçlendirmesi ](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) olarak bilinir. Sıçrama saldırılarına karşı savunabilmek için çatal seçim algoritması güncellenerek, en son gerçekleşen haklı kontrol noktasını yalnızca her dönemin [ilk 1/3 yuvasında](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) bir alternatif zincire geçebilecek şekilde değiştirilmiştir. Bu koşul, saldırganın daha sonra kullanmak üzere oy biriktirmesini engeller - çatal seçim algoritması öncelikli seçtiği kontrol noktasına sadık kalarak bu süre zarfında çoğu dürüst doğrulayıcı dönemin ilk 1/3'ünde seçilmiş kontrol noktasında sadık kalarak oylamış olur.
Sıçrama saldırıları da dengeleme saldırıları da saldırganın, ağ arasında genellikle olmayan ileti zamanlaması üzerindeki ince kontrolüne bel bağlar. Yine de savunmalar protokol içine, daha yavaş olanlarına kıyasla hızlı iletilere, fazladan ağırlıklandırılımış formda inşa edilmiştir. Bu, [önerici ağırlık güçlendirmesi](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) olarak bilinir. Sıçrama saldırılarına karşı savunabilmek için çatal seçim algoritması güncellenerek, en son gerçekleşen haklı kontrol noktasını yalnızca her dönemin [ilk 1/3 yuvasında](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) bir alternatif zincire geçebilecek şekilde değiştirilmiştir. Bu koşul, saldırganın daha sonra kullanmak üzere oy biriktirmesini engeller - çatal seçim algoritması öncelikli seçtiği kontrol noktasına sadık kalarak bu süre zarfında çoğu dürüst doğrulayıcı dönemin ilk 1/3'ünde seçilmiş kontrol noktasında sadık kalarak oylamış olur.

Bu önlemlerin birleşimi, dürüst bir blok önericisinin yuvanın başlangıcından hemen sonra bloklarını çok hızlı bir şekilde yayınlayabileceği, ardından malum yeni blok için çatal seçim algoritmasının farklı bir zincire geçmesini nedenselleştiren ~1/3 yuva (4 saniyede) kadarlık bir süre doğduğu senaryoya imkân tanır. Aynı son tarihin ardından, yavaş doğrulayıcılardan gelen tasdikler, daha önce gelenlere kıyasla daha düşük ağırlık sahibi olur. Bu, zincirin başını belirlemede hızlı önericileri ve doğrulayıcıları güçlü bir şekilde destekler ve dengeleme veya sıçrama saldırısının başarı ihtimalini önemli ölçüde azaltır.

Expand Down Expand Up @@ -105,7 +105,7 @@ Hisselenmiş etherin %33'ü saldırgan için bir kıyastır çünkü bu miktarda

Hareketsizlik sızıntısının amacı zincirin tekrardan kesinleşebilmesidir. Ancak saldırgan da hisselenmiş etherinin bir kısmını kaybeder. Toplam hisselenmiş etherin %33'ünü temsil eden doğrulayıcıların sürekli hareketsizliği, doğrulayıcılar cezalandırılmasa dahi oldukça pahalıdır.

Etheruem ağının senkronize olmadığını varsaydığımızda (ör. gönderilen ve alınan mesajlar arasında gecikme olması) toplam hisselerin %34'üne sahip saldırgan çift kesinliğe yol açabilir. Bu; saldırganlar blok üreticileri olarak seçildiği zaman birden fazla bloku denkleştirip daha sonra da tüm doğrulayıcılarıyla oylamalarından dolayıdır. Bu, blok zincirin çatalının var olduğu ve her birinin %34 hisselenmiş ether ile oylandığı bir durum yaratır. Her bir çatal, böyle bir durumda her iki zincirin de kesinleşebileceği (çünkü saldırgan doğrulayıcıların %34'ü + kalan %66'nın yarısı = %67), süper çoğunluk tarafından desteklenmek için kalan doğrulayıcıların yalnızca %50'sinin kendi lehine oy vermelerini gerektirir. Yarışan blokların her biri dürüst doğrulayıcıların yaklaşık %50'si tarafından alınmalıdır, bu nedenle bu saldırı, saldırganın ağ üzerindeki mesajların zamanlaması üzerinde belli bir derecede kontrol sahibi olduğu durumlarda mümkündür. Böylece dürüst doğrulayıcıların yarısını her bir zincire yönlendirebilirler. Saldırganın bu çifte kesinliği elde etmek için kendi tüm kilidini (bugünkü doğrulayıcı kümesiyle yaklaşık 10 milyon ether'in %34'ü) mutlaka yok etmesi gerekecektir. Çünkü saldırganın %34'ü kadar olan doğrulayıcıları aynı anda çifte oy kullanmış olacaktır - en yüksek oranda ceza gerektiren ihlal türüdür. Bu saldırıya karşı savunma, hisselenen toplam etherin %34'ünü yok etmenin çok büyük bir maliyeti olmasıdır. Bu saldırıdan kurtulmak için Ethereum topluluğunun "bant dışında" olarak koordine olması ve çatalın birini takip etmeye ve diğerini görmezden gelmeye karar vermesi gerekecektir.
Ethereum ağının senkronize olmadığını varsaydığımızda (ör. gönderilen ve alınan mesajlar arasında gecikme olması) toplam hisselerin %34'üne sahip saldırgan çift kesinliğe yol açabilir. Bu; saldırganlar blok üreticileri olarak seçildiği zaman birden fazla bloku denkleştirip daha sonra da tüm doğrulayıcılarıyla oylamalarından dolayıdır. Bu, blok zincirin çatalının var olduğu ve her birinin %34 hisselenmiş ether ile oylandığı bir durum yaratır. Her bir çatal, böyle bir durumda her iki zincirin de kesinleşebileceği (çünkü saldırgan doğrulayıcıların %34'ü + kalan %66'nın yarısı = %67), süper çoğunluk tarafından desteklenmek için kalan doğrulayıcıların yalnızca %50'sinin kendi lehine oy vermelerini gerektirir. Yarışan blokların her biri dürüst doğrulayıcıların yaklaşık %50'si tarafından alınmalıdır, bu nedenle bu saldırı, saldırganın ağ üzerindeki mesajların zamanlaması üzerinde belli bir derecede kontrol sahibi olduğu durumlarda mümkündür. Böylece dürüst doğrulayıcıların yarısını her bir zincire yönlendirebilirler. Saldırganın bu çifte kesinliği elde etmek için kendi tüm kilidini (bugünkü doğrulayıcı kümesiyle yaklaşık 10 milyon ether'in %34'ü) mutlaka yok etmesi gerekecektir. Çünkü saldırganın %34'ü kadar olan doğrulayıcıları aynı anda çifte oy kullanmış olacaktır - en yüksek oranda ceza gerektiren ihlal türüdür. Bu saldırıya karşı savunma, hisselenen toplam etherin %34'ünü yok etmenin çok büyük bir maliyeti olmasıdır. Bu saldırıdan kurtulmak için Ethereum topluluğunun "bant dışında" olarak koordine olması ve çatalın birini takip etmeye ve diğerini görmezden gelmeye karar vermesi gerekecektir.

### Toplam hissenin ~%50'sini kullanan saldırganlar {#attackers-with-50-stake}

Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -50,7 +50,7 @@ Düğümler, Ethereum ağına bağlı bilgisayarlardır. İstemciler, bilgisayar

## Hisse ispatı yeni bir fikir midir? {#is-pos-new}

Hayır. Bir kullanıcı, BitcoinTalk [ forumunda 2011 yılında Bitcoin'e bir yükseltme olarak hisse ispatının ](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) temel fikrini önerdi. Bu, Ethereum Ana Ağı'na yerleştirmeye hazır olmasından 11 yıl önceydi. Bazı diğer zincirler hisse ispatını Ethereum'dan önce yerleştirdi ancak Ethereum'un özgül mekanizmasını (Gasper olarak bilinen) yerleştiremedi.
Hayır. Bir kullanıcı, BitcoinTalk [forumunda 2011 yılında Bitcoin'e bir yükseltme olarak hisse ispatının](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) temel fikrini önerdi. Bu, Ethereum Ana Ağı'na yerleştirmeye hazır olmasından 11 yıl önceydi. Bazı diğer zincirler hisse ispatını Ethereum'dan önce yerleştirdi ancak Ethereum'un özgül mekanizmasını (Gasper olarak bilinen) yerleştiremedi.

## Ethereum'un hisse ispatıyla ilgili özel olan nedir? {#why-is-ethereum-pos-special}

Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
@@ -1,5 +1,5 @@
---
title: Etherum hisse ispatındaki anahtarlar
title: Ethereum hisse ispatındaki anahtarlar
description: Ethereum'un hisse ispatı mutabakat mekanizmasında kullanılan anahtarların açıklaması
lang: tr
---
Expand Down
Original file line number Diff line number Diff line change
Expand Up @@ -14,9 +14,9 @@ Bu sayfayı daha iyi anlamak için, önce [işlemleri](/developers/docs/transact

## Ethereum madenciliği nedir? {#what-is-ethereum-mining}

Madencilik, Ethereum'un artık kullanımdan kaldırdığı iş ispatı mimarisinde Etherum blok zincirine eklenecek bir işlem blokunu oluşturma sürecidir.
Madencilik, Ethereum'un artık kullanımdan kaldırdığı iş ispatı mimarisinde Ethereum blok zincirine eklenecek bir işlem blokunu oluşturma sürecidir.

Madencilik kelimesi, kripto para birimleri için altın analojisinden gelmektedir. Dijital token'lar da tıpkı altın ya da diğer kıymetli metaller gibi sınırlı bulunur ve bir iş ispatı sistemindeki toplam hacmi artırmanın tek yolu madenciliktir. İş ispatına dayalı Etherum'da tek ihraç şekli madencilik yoluyla yapıldı. Ancak altın analojisinden farklı olarak madencilik; blok zincirde bloklar oluşturarak, doğrulayarak, yayımlayarak ve yayarak ağı güvence altına almanın bir yoludur.
Madencilik kelimesi, kripto para birimleri için altın analojisinden gelmektedir. Dijital token'lar da tıpkı altın ya da diğer kıymetli metaller gibi sınırlı bulunur ve bir iş ispatı sistemindeki toplam hacmi artırmanın tek yolu madenciliktir. İş ispatına dayalı Ethereum'da tek ihraç şekli madencilik yoluyla yapıldı. Ancak altın analojisinden farklı olarak madencilik; blok zincirde bloklar oluşturarak, doğrulayarak, yayımlayarak ve yayarak ağı güvence altına almanın bir yoludur.

Ether madenciliği = Ağ Güvenliği

Expand Down
Loading

0 comments on commit c953c4d

Please sign in to comment.