From 5fbb690c3763a652440db3edceceac8fc5a96b78 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Yngar <140395876+Yngar2023@users.noreply.github.com> Date: Sat, 29 Jul 2023 18:19:40 +0200 Subject: [PATCH] Aktualizacja (update) index.mdx MIME-Version: 1.0 Content-Type: text/plain; charset=UTF-8 Content-Transfer-Encoding: 8bit Wprowadzowno parę poprawek Some corrections were added -Yngàr --- .../current/learn/introduction/index.mdx | 52 +++++++++---------- 1 file changed, 26 insertions(+), 26 deletions(-) diff --git a/i18n/pl/docusaurus-plugin-content-docs/current/learn/introduction/index.mdx b/i18n/pl/docusaurus-plugin-content-docs/current/learn/introduction/index.mdx index a01cf3683..982d5a2de 100644 --- a/i18n/pl/docusaurus-plugin-content-docs/current/learn/introduction/index.mdx +++ b/i18n/pl/docusaurus-plugin-content-docs/current/learn/introduction/index.mdx @@ -7,17 +7,17 @@ origin: http://steen.free.fr/interslavic/introduction.html # Wstęp -## Co to jest międzysłowiański? \{#what-is-interslavic} +## Czym jest międzysłowiański? \{#what-is-interslavic} -**Międzysłowiański** to język przeznaczony do komunikacji między Słowianami różnych narodowości, zakorzeniony w wielowiekowej bliskości geograficznej, wspólnej historii i zbliżonym dziedzictwie kulturowym. Opiera się on przede wszystkim na podobieństwie językowym, ponieważ rodzina języków słowiańskich jest zasadniczo jednym dużym zbiorem blisko spokrewnionych dialektów o stosunkowo wysokim stopniu wzajemnej zrozumiałości. Przez wieki Słowianie na różne sposoby starali się wydobyć sedno tego zbioru języków: zwykli ludzie uczyli się rozmawiać z sąsiadami za pomocą prostych, improwizowanych form językowych, podczas gdy językoznawcy i inni próbowali opisać wzorcowy język słowiański, który byłby zrozumiały dla wszystkich Słowian, bardzo często (choć nie zawsze) traktując za punkt startowy język staro-cerkiewno-słowiański. +**Międzysłowiański** to język przeznaczony do komunikacji między Słowianami różnych narodowości, zakorzeniony w wielowiekowej bliskości geograficznej, wspólnej historii i zbliżonym dziedzictwie kulturowym. Opiera się on przede wszystkim na podobieństwie językowym, ponieważ rodzina języków słowiańskich jest zasadniczo jednym dużym zbiorem blisko spokrewnionych dialektów o stosunkowo wysokim stopniu wzajemnej zrozumiałości. Przez wieki Słowianie na różne sposoby starali się wydobyć sedno tego zbioru języków: zwykli ludzie uczyli się rozmawiać z sąsiadami za pomocą prostych, improwizowanych form językowych. Językoznawcy i inni próbowali natomiast opisać wzorcowy język słowiański, który byłby zrozumiały dla wszystkich Słowian, bardzo często (choć nie zawsze) traktując za punkt startowy język staro-cerkiewno-słowiański. Innymi słowy, język międzysłowiański jest językiem o trzech różnych cechach: -- jest językiem improwizowanym ad hoc, który spontanicznie ewoluuje podczas używania go przez Słowian -- jest to naukowa ekstrapolacja hipotetycznego języka w samym centrum języków słowiańskich -- jest zmodernizowaną kontynuacją wspólnego przodka języków słowiańskich (prasłowiańskich) lub jego bliskiego krewnego, staro-cerkiewno-słowiańskiego +- jest językiem improwizowanym ad hoc, który spontanicznie ewoluuje podczas używania go przez Słowian, +- jest to naukowe przypuszczenuie jak wyglądałby hipotetyczny język złożony ze wszystkich języków słowiańskich, +- jest unowocześnioną kontynuacją wspólnego przodka języków słowiańskich (prasłowiańskiego) i jego bliskiego krewnego, staro-cerkiewno-słowiańskiego. -Chociaż języki słowiańskie mają wystarczająco dużo wspólnych cech gramatycznych, słownictwa i składni, aby umożliwić pewne podstawowe wzajemne zrozumienie, każdy język ma specyficzne cechy, które stoją na drodze do pełnego zrozumienia. Aby usprawnić komunikację między użytkownikami różnych języków słowiańskich, międzysłowiański usuwa te zawiłości i skupia się na słowach i formach wspólnych dla języków słowiańskich. Można się go uczyć i używać jako słowiańskiego esperanto, ale można go również traktować jako zbiór zaleceń dotyczących przekształcania dowolnego języka słowiańskiego w celu ułatwienia komunikacji z innymi Słowianami. Dzięki temu każdą nowo zdobytą wiedzę można od razu zastosować w praktyce; wiedzę, która jest pomocna nie tylko w uczynieniu siebie bardziej zrozumiałym, ale także w lepszym zrozumieniu tekstów napisanych w dowolnym innym języku słowiańskim. +Chociaż języki słowiańskie mają wystarczająco dużo wspólnych cech gramatycznych, słownictwa oraz składni, aby umożliwić pewne podstawowe wzajemne zrozumienie, każdy język ma specyficzne cechy, które stoją na drodze do pełnego zrozumienia. Aby usprawnić komunikację między użytkownikami różnych języków słowiańskich, międzysłowiański niweluje te zawiłości, skupiając się na słowach i formach wspólnych dla języków Słowian. Można się go uczyć i używać jako słowiańskiego esperanto, ale można go również traktować jako zbiór zaleceń dotyczących przekształcania dowolnego języka słowiańskiego w celu ułatwienia komunikacji z innymi Słowianami. Dzięki temu każdą nowo zdobytą wiedzę można od razu zastosować w praktyce; wiedzę, która jest pomocna nie tylko w uczynieniu siebie bardziej zrozumiałym, ale także w lepszym zrozumieniu tekstów napisanych w dowolnym innym języku słowiańskim. ## Cel \{#purpose} @@ -27,12 +27,12 @@ Nie jest naszym celem budowanie wspólnoty międzysłowiańskich mówców i nie Cele międzysłowiańskiego można wyrazić słowami kluczowymi: **komunikacja** i **edukacja**. Można je podsumować następującymi punktami: -- umożliwienie bycia zrozumianym przez użytkowników dowolnego języka słowiańskiego bez uprzedniego uczenia się języka; -- bezproblemowe nauczenie się i/lub używanie języka przez użytkowników dowolnego języka słowiańskiego; +- bycie dobrze rozumianym przez użytkowników dowolnego języka słowiańskiego bez uprzedniego uczenia się konkretnego języka przez rozmówcę/słuchacza; +- bycie łatwym do nauczenia się i/lub używania przez użytkowników dowolnego języka słowiańskiego; - ułatwienie biernego zrozumienia innych języków słowiańskich; -- łagodne wprowadzenie nie-Słowian w świat języków słowiańskich. +- łagodne wprowadzenie osób nie będących rodzimie Słowianami w świat języków słowiańskich. -Należy podkreślić, że międzysłowiański nie jest powiązany z żadną religią, ideologią czy ruchem politycznym. Nie ma też na celu zastąpienia jakiegokolwiek żywego języka ani stania się jakimkolwiek uniwersalnym drugim językiem. Mamy jedynie nadzieję, że dostarczymy przydatne narzędzie tym, którzy chcą zaangażować się w dowolną formę dialogu międzysłowiańskiego oraz tym, którzy mają nadzieję na lepsze zrozumienie języków słowiańskich w ogóle. +Należy podkreślić, że międzysłowiański nie jest powiązany z żadną religią, ideologią czy ruchem politycznym. Nie ma też na celu zastąpienia jakiegokolwiek żywego języka ani stania się jakimkolwiek uniwersalnym drugim językiem. Mamy jedynie nadzieję, że dostarczymy przydatne narzędzie tym, którzy chcą zaangażować się w dowolną formę dialogu pomiędzy słowianami oraz tym, którzy mają nadzieję na lepsze zrozumienie języków słowiańskich jako całości. ## Język heterogeniczny \{#a-heterogeneous-language} @@ -40,53 +40,53 @@ Na przestrzeni wieków podjęto [liczne próby][1] stworzenia języka parasolowe Różnice między nimi wynikają głównie z tego, że ich autorzy dokonują wyborów między kilkoma opcjami, jakie dają języki słowiańskie, a wybory te najczęściej są dokonywane w oparciu o własny język ojczysty. Na przykład autorzy południowosłowiańscy konsekwentnie rozróżniają twarde `L` i miękkie `LJ`, podczas gdy autorzy czescy uważają to rozróżnienie za nieistotne i używają tylko `L`, tak, jak robią to sami Czesi. Jednak różnice w wymowie występują również między różnymi dialektami języków naturalnych. W niektórych częściach Rosji słowo :ru[молоко] wymawia się :ipa[mɔlɔ'kɔ], w innych :ipa[məlɑ'kɔ], ale wszyscy wiedzą, że jest to to samo słowo w tym samym języku. Podobne różnice występują między językami słowiańskimi: rosyjski :ru[пять] :ipa[pʲætʲ], polski :pl[pięć] :ipa[pʲɛɲt͡ɕ] i południowosłowiański :zls[pet] :ipa[pɛt] to lokalnie zmodyfikowane wersje jednego i tego samego słowa. -Można powiedzieć, że język międzysłowiański jest językiem, który nigdy nie został zadowalająco ustandaryzowany, pomimo wielu prób w tym kierunku. Każdy użytkownik pisze inaczej, kierując się własnymi preferencjami i/lub możliwościami. Niektórzy ściśle trzymają się zasad jednego konkretnego projektu, inni łączą elementy z wielu projektów, jeszcze inni znów kierują się własnymi, niepisanymi zasadami. Istotne jest jednak to, że wszystkie działają w ramach pewnych "granic". +Można powiedzieć, że język międzysłowiański jest językiem, który nigdy nie został zadowalająco ustandaryzowany, pomimo wielu prób w tym kierunku. Każdy użytkownik pisze inaczej, kierując się własnymi preferencjami i/lub możliwościami. Niektórzy ściśle trzymają się zasad jednego konkretnego projektu, inni łączą elementy z wielu projektów, jeszcze inni znów kierują się własnymi, niepisanymi zasadami. Istotne jest jednak to, że wszyscy działają w ramach pewnych "granic". -Język międzysłowiański przedstawiony na tych stronach nie jest jedynym możliwym sposobem mówienia i pisania języka międzysłowiańskiego, jednak jego obecna forma jest owocem wieloletniej współpracy, stopniowej konwergencji i ostatecznie połączenia dwóch najbardziej aktywnych i dopracowanych projektów ostatniej dekady, [:notr[Slovianski]][2] i [:notr[Neoslavonic]][3], zawiera on również materiały ze starszych projektów. Ma być inkluzywny: gdy dwie możliwości są jednakowo zrozumiałe dla Słowian, nie ma sensu narzucać jednej z nich, a drugiej zabraniać. Jednak z drugiej strony, ponieważ pewien poziom standaryzacji jest nieunikniony, aby język nie stał się niepotrzebnie mylący dla uczących się go, gramatyka zawsze sugeruje jedną preferowaną opcję. +Międzysłowiański przedstawiony na tych stronach nie jest jedynym możliwym sposobem mówienia i pisania tegoż języka, jednak jego obecna forma jest owocem wieloletniej współpracy, stopniowej konwergencji i ostatecznie połączenia dwóch najbardziej aktywnych i dopracowanych projektów ostatniej dekady, [:notr[Slovianski]][2] i [:notr[Neoslavonic]][3], zawierając również materiały ze starszych projektów. Ma być inkluzywny: gdy dwie możliwości są jednakowo zrozumiałe dla Słowian, nie ma sensu narzucać jednej z nich, a drugiej zabraniać. Jednak z drugiej strony, ponieważ pewien poziom standaryzacji jest nieunikniony, aby język nie stał się niepotrzebnie mylący dla uczących się go, gramatyka zawsze sugeruje jedną preferowaną opcję. ## Klasyfikacja \{#classification} -Kategoryzowanie języka międzysłowiańskiego nie jest łatwym zadaniem. Po pierwsze, czy jest to język naturalny czy sztuczny? Języki naturalne (lub etniczne) to języki, które ewoluowały powoli i stopniowo w wyniku ciągłych interakcji społecznych między ich użytkownikami na tle kultury. Z tego powodu język starosłowiański nie jest językiem do końca naturalnym, ponieważ nigdy nie miał rodzimych użytkowników języka. Natomiast języki sztuczne są zawsze tworzone w stosunkowo krótkim czasie przez określoną, zazwyczaj identyfikowalną osobę lub grupę. Ponieważ formy języka intersłowiańskiego były zjawiskiem naturalnie istniejącym od wieków, trudno go również uznać za język sztucznie skonstruowany. Pomimo wielu wysiłków zmierzających do jego ujednolicenia, międzysłowiański jest przede wszystkim tym, co sami z niego zrobią ci, którzy go używają. +Kategoryzowanie języka międzysłowiańskiego nie jest łatwym zadaniem. Po pierwsze, czy jest to język naturalny czy sztuczny? Języki naturalne (lub etniczne) to języki, które ewoluowały powoli i stopniowo w wyniku ciągłych interakcji społecznych między ich użytkownikami na tle kultury. Z tego powodu język starosłowiański nie jest językiem do końca naturalnym, ponieważ nigdy nie miał rodzimych użytkowników języka. Natomiast języki sztuczne są zawsze tworzone w stosunkowo krótkim czasie przez określoną, zazwyczaj identyfikowalną osobę lub grupę. Ponieważ formy języka międzysłowiańskiego były zjawiskiem naturalnie istniejącym od wieków, trudno go również uznać za język sztucznie skonstruowany. Pomimo wielu wysiłków zmierzających do jego ujednolicenia, międzysłowiański jest przede wszystkim tym, co sami z niego zrobią ci, którzy go używają. -Nie ma zero-jedynkowego rozróżnienia między językami naturalnymi i sztucznymi. Zamiast tego oba są skrajnościami na szeroką skalę sztuczności. Niektóre języki naturalne zawierają więcej wymyślonych elementów niż inne, a zwłaszcza standaryzacja języka często wymaga odgórnej inżynierii przeprowadzanej przez organ regulujący. Kilka języków znormalizowanych, takich jak nowożytny hebrajski i Rumantsch Grischun, ma nawet autora i rok powstania, ale mimo to są one zawsze wymieniane wśród języków naturalnych. Języki tego typu należą do szarej strefy między językami naturalnymi a sztucznymi i można je nazwać „językami częściowo skonstruowanymi”. Inne przykłady to Katharevousa (niezwykle archaiczny typ języka greckiego, który powstał pod koniec XVIII wieku jako kompromis między starożytnym Attic a współczesnymi językami narodowymi), Nynorsk i Revived Cornish. +Nie ma zero-jedynkowego rozróżnienia między językami naturalnymi i sztucznymi. Zamiast tego oba są skrajnościami na szeroką skalę sztuczności. Niektóre języki naturalne zawierają więcej wymyślonych elementów niż inne, a zwłaszcza standaryzacja języka często wymaga odgórnej inżynierii przeprowadzanej przez organ regulujący. Kilka języków znormalizowanych, takich jak nowożytny hebrajski i gryzoński romansz, ma nawet autora i rok powstania, ale mimo to są one zawsze wymieniane wśród języków naturalnych. Języki tego typu należą do szarej strefy między językami naturalnymi a sztucznymi i można je nazwać „językami częściowo skonstruowanymi”. Inne przykłady to Katharewusa (niezwykle archaiczny typ języka greckiego, który powstał pod koniec XVIII wieku jako kompromis między starożytnym attyckim a współczesnymi językami narodowymi), nowonorweski i odrodzony kornijski. -Przed XX wiekiem niewątpliwie do tej samej kategorii należał międzysłowiański. Panslawiści uważali języki słowiańskie za dialekty jednego języka pansłowiańskiego, innymi słowy za język parasolowy lub **Dachsprache**. Później jednak zrezygnowano z idei wspólnego języka literackiego dla wszystkich Słowian. Zamiast tego celem międzysłowiańskiego stała się pomoc w komunikacji między Słowianami różnych narodowości („słowiańskie esperanto”). Nawet badania akademickie nad międzysłowiańskim są podzielone na dwie zupełnie różne dziedziny: slawistykę (zwłaszcza rozwój standardowych języków narodowych, takich jak słoweński i serbsko-chorwacki) i interlingwistykę. +Przed XX wiekiem niewątpliwie do tej samej kategorii należał międzysłowiański. Panslawiści uważali języki słowiańskie za dialekty jednego języka pansłowiańskiego, innymi słowy za język wspólny lub **Dachsprache**. Później jednak zrezygnowano z idei wspólnego języka literackiego dla wszystkich Słowian. Zamiast tego celem międzysłowiańskiego stała się pomoc w komunikacji między Słowianami różnych narodowości („słowiańskie esperanto”). Nawet badania akademickie nad międzysłowiańskim są podzielone na dwie zupełnie różne dziedziny: slawistykę (zwłaszcza rozwój standardowych języków narodowych, takich jak słoweński i serbsko-chorwacki) i interlingwistykę. -Z utylitarnego punktu widzenia język międzysłowiański należy do rodziny **strefowych języków pomocniczych**, języków stworzonych do komunikacji między użytkownikami/z użytkownikami rodziny języków pokrewnych (w przeciwieństwie do międzynarodowych języków pomocniczych, takich jak esperanto i interlingua, które mają być używane na całym świecie). +Z utylitarnego punktu widzenia język międzysłowiański należy do rodziny **regionalnych języków pomocniczych**, języków stworzonych do komunikacji między użytkownikami/z użytkownikami rodziny języków pokrewnych (w przeciwieństwie do międzynarodowych języków pomocniczych, takich jak esperanto i interlingua, które mają być używane na całym świecie). ## Naturalizm i elastyczność \{#naturalism-and-flexibility} -Osoby zaznajomione z konstruowanymi językami pomocniczymi będą zapewne zaskoczone wieloma cechami bardzo nietypowymi dla języków tego typu, takimi jak rodzaj gramatyczny, aspekt czasownika, przypadki rzeczowników, rozróżnienie spółgłosek twardych i miękkich, czasowniki nieregularne itp. Należy jednak zdawać sobie sprawę , że to grupa docelowa dyktuje, co jest proste, a dla słowiańskich użytkowników takie rzeczy są zupełnie naturalne. Ogólnie można wyróżnić trzy rodzaje konstruowanych języków pomocniczych. Cytując Wikipedię: +Osoby zaznajomione z konstruowanymi językami pomocniczymi będą zapewne zaskoczone wieloma cechami bardzo nietypowymi dla języków tego typu, takimi jak rodzaj gramatyczny, aspekt czasownika, przypadki rzeczowników, rozróżnienie spółgłosek twardych i miękkich, czasowniki nieregularne itp. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że to grupa docelowa dyktuje, co jest proste, a dla słowiańskich użytkowników takie rzeczy są zupełnie naturalne. Ogólnie można wyróżnić trzy rodzaje konstruowanych języków pomocniczych. Cytując Wikipedię: > **Schematycznie planowany język** to rodzaj języka, którego gramatyka i morfologia zostały celowo uproszczone i uregulowane, z usuniętymi cechami charakterystycznymi z języków źródłowych (jeśli takie istnieją), aby były prostsze i bardziej usprawnione niż języki etniczne, nawet jeśli sprawi to, że słownictwo języka będzie stosunkowo nierozpoznawalne dla nowicjuszy. -> **Naturalistyczny język planowany** jest specjalnie opracowany w celu odtworzenia podobieństw w morfologii i słownictwie z grupy blisko spokrewnionych języków, zwykle z założeniem, że taki język będzie stosunkowo łatwiejszy w biernym użyciu — w wielu przypadkach bez uprzedniej nauki — przez osoby posługujące się jednym lub kilkoma językami w grupie. +> **Naturalistycznie planowany język** jest specjalnie opracowany w celu odtworzenia podobieństw w morfologii i słownictwie z grupy blisko spokrewnionych języków, zwykle z założeniem, że taki język będzie stosunkowo łatwiejszy w biernym użyciu — w wielu przypadkach bez uprzedniej nauki — przez osoby posługujące się jednym lub kilkoma językami w grupie. -> **Język pidżynowy** to uproszczony język, który rozwija się jako środek komunikacji między dwiema lub więcej grupami, które nie mają wspólnego języka. Zasadniczo język pidżynowy jest uproszczonym środkiem komunikacji językowej, ponieważ jest konstruowany umownie lub improwizowany między grupami ludzi. +> **Język pidżynowy (język łamany, improwizowany)** to uproszczony język, który rozwija się jako środek komunikacji między dwiema lub więcej grupami, które nie mają wspólnego języka. Zasadniczo język pidżynowy jest uproszczonym środkiem komunikacji językowej, ponieważ jest konstruowany umownie lub improwizowany między grupami ludzi. Gdyby Intersłowiański miał być równie łatwy dla osób mówiących po angielsku lub chińsku, wymagałby prostej fonologii, ortografii i schematycznej gramatyki: wszystko, co musieliby znać, to podstawowe słownictwo i mały zestaw reguł gramatycznych. Jednak poświęcenie słowiańskiej gramatyki na ołtarzu regularności i prostoty uczyniłoby język dziwnym i nieznanym dla słowiańskich użytkowników. Poza tym komunikacja w języku schematycznym wymaga znajomości reguł przez obie strony (nadawca/pisarz i słuchacz/odbiorca), podczas gdy dobrze zaprojektowany język naturalistyczny ma tę zaletę, że jest zrozumiały praktycznie dla każdego, kto zna język słowiański, co czyni go szczególnie przystępnym do komunikacji jednokierunkowej. Z tego powodu prawie wszystkie dawne i obecne projekty międzysłowiańskie obrały podejście naturalistyczne. Nie-Słowianie z pewnością będą potrzebować więcej czasu, aby go opanować, ale kiedy już to zrobią, zapewni im to natychmiastowy kontakt z milionami ludzi, którzy mogą nawet nie wiedzieć, jaki dokładnie to język, ale i będą go rozumieć. -Nie oznacza to, że języka międzysłowiańskiego nie da się uprościć. Tak jak bezsensowne byłoby, gdyby Słowianie używali gramatyki niesłowiańskiej, tak nie ma powodu, dla którego nie-Słowianie, którzy chcą tylko zrozumieć się ze Słowianami, mieliby wkuwać tablice ze słowiańskimi deklinacjami i koniugacjami. Międzysłowiański musi być wystarczająco elastyczny, aby oferować rozwiązania dla obu. Aby to osiągnąć, zapewniamy również uproszczony poziom gramatyki i ortografii, przeznaczony głównie dla początkujących i nie-Słowian. Ma minimalistyczną gramatykę i fonologię, a bazuje na improwizowanych ad hoc językach, które od wieków istniały w środowiskach multisłowiańskich, a obecnie także w Internecie. +Nie oznacza to, że języka międzysłowiańskiego nie da się uprościć. Tak jak bezsensowne byłoby, gdyby Słowianie używali gramatyki niesłowiańskiej, tak nie ma powodu, dla którego nie-Słowianie, którzy chcą tylko zrozumieć się ze Słowianami, mieliby wkuwać tablice ze słowiańskimi deklinacjami i koniugacjami. Międzysłowiański musi być wystarczająco elastyczny, aby oferować rozwiązania dla obu. Aby to osiągnąć, zapewniamy również uproszczony poziom gramatyki i ortografii, przeznaczony głównie dla początkujących i nie-Słowian. Taki poziom ma minimalistyczną gramatykę i fonologię oraz bazuje na improwizowanych ad hoc językach, które od wieków istniały w środowiskach multisłowiańskich, a obecnie także w Internecie. -Ponieważ osoby posługujące się językami pidżynowymi nie znają innych języków poza swoim ojczystym, nie wiedzą też, co tak naprawdę łączy ich języki. Jednak nasz zespół lingwistów ma zarówno wiedzę, jak i doświadczenie, aby powiedzieć, w jaki sposób jedna strona może być optymalnie zrozumiała dla drugiej, zapewniając w ten sposób międzysłowiańskiemu dobrze zbadaną struktura. Ta struktura nie jest zamkniętym systemem reguł, a jedynie zestawem narzędzi: elementy z obu poziomów można łatwo mieszać ze sobą, a także z elementami z naturalnych języków słowiańskich, dzięki czemu uczący się mogą stopniowo poszerzać swoją wiedzę, natychmiast ją wykorzystując. Ta elastyczność pozwala również na [dodatki smakowe][4], czyli możliwość dostosowania języka starosłowiańskiego do określonej grupy docelowej poprzez dodanie lokalnego lub regionalnego kolorytu. +Ponieważ osoby posługujące się językami pidżynowymi nie znają innych języków poza swoim ojczystym, nie wiedzą też, co tak naprawdę łączy ich języki. Jednak nasz zespół lingwistów ma zarówno wiedzę, jak i doświadczenie, aby powiedzieć, w jaki sposób jedna strona może być optymalnie zrozumiała dla drugiej, zapewniając w ten sposób, że międzysłowiański ma dobrze zbadaną strukturę. Ów struktura nie jest zamkniętym systemem reguł, a jedynie zestawem narzędzi: elementy z obu poziomów można łatwo mieszać ze sobą, a także z elementami z naturalnych języków słowiańskich, dzięki czemu uczący się mogą stopniowo poszerzać swoją wiedzę, natychmiast ją wykorzystując. Ta elastyczność pozwala również na [flaworyzacja][4], czyli możliwość dostosowania języka starosłowiańskiego do określonej grupy docelowej poprzez dodanie lokalnego lub regionalnego kolorytu. Chociaż język międzysłowiański jest językiem naturalistycznym, a nie schematycznym, zawiera różne narzędzia do schematycznego budowania słów, dzięki czemu pisarz nie musi sprawdzać każdego słowa w słowniku. Nawet jeśli powstałe słowo w rzeczywistości nie istnieje w żadnym języku słowiańskim, będzie zrozumiałe, ponieważ jego składowe są na ogół znane. ## Nazwa :notr[Medžuslovjansky] \{#the-name-medžuslovjansky} -Międzysłowiański zyskał najwięcej rozgłosu jeszcze pod nazwą :notr[**Slovianski**], nazwą, która przez wszystkich Słowian jest oznacza właśnie „słowiański”. Ta nazwa stwarza jednak jeden problem: język słowiański jest powszechnie znany jako nazwa rodziny języków, a nie jednego konkretnego języka. Dlatego też zaproponowano i/lub użyto kilku alternatywnych nazw: +Międzysłowiański zyskał najwięcej rozgłosu jeszcze pod nazwą :notr[**Slovianski**] — nazwą, która przez wszystkich Słowian jest oznacza właśnie „słowiański”. Ta nazwa stwarza jednak jeden problem: język słowiański jest powszechnie znany jako nazwa rodziny języków, a nie jednego konkretnego języka. Dlatego też zaproponowano i/lub użyto kilku alternatywnych nazw: - :notr[**Medžuslovjanski**] oznacza „międzysłowiański” i przywołuje skojarzenia z językiem służącym do komunikacji między Słowianami różnych narodowości. -- :notr[**Vseslovjanski**] oznacza „wszechsłowiański, pansłowiański” i odzwierciedla przekonanie, że Słowianie są zasadniczo nadal jednym narodem. -- :notr[**Novoslovjanski**] oznacza „nowosłowiański, neosłowiański”, co sugeruje, że jest to unowocześniona wersja prasłowiańskiego lub staro-cerkiewno-słowiańskiego. +- :notr[**Vseslovjanski**] oznacza „wszechsłowiański” i odzwierciedla przekonanie, że Słowianie są zasadniczo nadal jednym narodem. +- :notr[**Novoslovjanski**] oznacza „nowosłowiański”, co sugeruje, że jest to unowocześniona wersja prasłowiańskiego lub staro-cerkiewno-słowiańskiego. W 2011 :notr[_Medžuslovjanski_] został wybrany jako wspólny pseudonim dla wszystkich projektów międzysłowiańskich. Po fuzji :notr[_Slovianski_] i :notr[_Neoslavonic_] w 2017 roku stało się to :notr[_Medžuslovjansky_]. -Dlaczego :notr[_Slovjansky_] zamiast :notr[_Slavjansky_], :notr[_Slověnsky_] lub coś podobnego? Wszystkie z nich są poprawne i wszystkie zostaną zrozumiane. Ale :notr[_Slovjansky_] to najczęstszy sposób zapisu. Przede wszystkim `slav-` jest używane w języku rosyjskim, białoruskim, rusińskim, chorwackim, bośniackim i bułgarskim, ale `slov-` jest używane w języku ukraińskim, polskim, kaszubskim, górno- i dolnołużyckim, czeskim, słowackim, słoweńskim, serbskim i macedońskim. Ponadto `-jan-` istnieje w języku rosyjskim, białoruskim, ukraińskim, rusińskim, polskim, kaszubskim, górnołużyckim i bułgarskim, `-an-` w języku czeskim, słowackim i słoweńskim, a `-en-` (**`-ěn-`, `-jen-`**) w języku chorwackim, bośniackim, serbskim, macedońskim, dolnołużyckim i staro-cerkiewnosłowiańskim. Innymi słowy, `slov-` i `-jan-` są najczęściej spotykanymi formami, a ponadto obie są reprezentowane we wszystkich trzech podgałęziach języka słowiańskiego. +Dlaczego :notr[_Slovjansky_] zamiast :notr[_Slavjansky_], :notr[_Slověnsky_] lub coś podobnego? Wszystkie z nich są poprawne i wszystkie zostaną zrozumiane. Ale :notr[_Slovjansky_] to najczęstszy sposób zapisu. Przede wszystkim `slav-` jest używane w języku rosyjskim, białoruskim, rusińskim, chorwackim, bośniackim i bułgarskim, ale `slov-` jest używane w języku ukraińskim, polskim, kaszubskim, górno- i dolnołużyckim, czeskim, słowackim, słoweńskim, serbskim i macedońskim. Ponadto `-jan-` istnieje w języku rosyjskim, białoruskim, ukraińskim, rusińskim, polskim, kaszubskim, górnołużyckim i bułgarskim, `-an-` w języku czeskim, słowackim i słoweńskim, a `-en-` (**`-ěn-`, `-jen-`**) w języku chorwackim, bośniackim, serbskim, macedońskim, dolnołużyckim i staro-cerkiewno-słowiańskim. Innymi słowy, `slov-` i `-jan-` są najczęściej spotykanymi formami, a ponadto obie są reprezentowane we wszystkich trzech podgałęziach języka słowiańskiego. ## Nasz zespół \{#our-team} -Kto zatem stoi za tym projektem? Cóż, w istocie wielu ludzi. Niektórzy twierdzą, że język międzysłowiański wywodzi się od św. Cyryla i św. Metody. Niezależnie jednak od tego, czy uznamy język staro-cerkiewno-słowiański za język sztuczny, czy nie, trudno traktować go jako coś innego niż próbę pisemnego standardu dla szeregu dialektów słowiańskich. Jeśli jednak potraktujemy język międzysłowiański (pansłowiański) jako jeden język, a nie jako kilka pojedynczych projektów językowych, to **Juraj Križanić** był pierwszą osobą, która faktycznie opisała go już w latach sześćdziesiątych XVII wieku. Za jego przykładem poszli Blaž Kumerdej, Stefan Stratimirović, Samuel Linde, Ján Herkeľ, Matija Ban, Radoslav Razlag, Božidar Raič, Václav Bambas, Matija Majar-Ziljski, Anton Budilovič, Ignác Hošek, Josef Konečný, Edmund Kolkop, Bohumil Holý, Ladislav Podmele, Richarda Ruibara, Štefana Vitězslava Piláta i wielu innych. +Kto zatem stoi za tym projektem? Cóż, w istocie wielu ludzi. Niektórzy twierdzą, że język międzysłowiański wywodzi się od św. Cyryla i św. Metodego. Niezależnie jednak od tego, czy uznamy język staro-cerkiewno-słowiański za język sztuczny, czy nie, trudno traktować go jako coś innego niż próbę pisemnego standardu dla szeregu dialektów słowiańskich. Jeśli jednak potraktujemy język międzysłowiański (pansłowiański) jako jeden język, a nie jako kilka pojedynczych projektów językowych, to **Juraj Križanić** był pierwszą osobą, która faktycznie opisała go już w latach sześćdziesiątych XVII wieku. Za jego przykładem poszli Blaž Kumerdej, Stefan Stratimirović, Samuel Linde, Ján Herkeľ, Matija Ban, Radoslav Razlag, Božidar Raič, Václav Bambas, Matija Majar-Ziljski, Anton Budilovič, Ignác Hošek, Josef Konečný, Edmund Kolkop, Bohumil Holý, Ladislav Podmele, Richarda Ruibara, Štefana Vitězslava Piláta i wielu innych. Oczywiście nie wszyscy z nich mieli bezpośredni wpływ na zawartość tych stron. Tego jednak nie można powiedzieć o **Matiji Majarze-Ziljskim**. Jego :notr[_Uzajemni Pravopis Slavjanski_] jest czymś więcej niż tylko prekursorem współczesnego języka międzysłowiańskiego, jest także główną inspiracją i doskonałym źródłem informacji. Podobnie jak my, Majar oparł swoje wnioski na porównaniu całej gamy znanych mu wówczas języków słowiańskich, a przede wszystkim przedstawił elastyczny system, który umożliwiał ludziom pisanie w taki sposób, aby mogli z łatwością brać własny język za punkt wyjścia. Choć czasami nasze wybory różnią się od wyborów Majara, :notr[_Medžuslovjansky_] wciąż można postrzegać jako jego bezpośrednią kontynuację lub unowocześnienie. Oprócz tego Majar pozostawił nam doskonałą gramatykę i ortografię, lecz bez słownika, co mamy nadzieję poprawić, dostarczając listę słów, które są ogólnie zrozumiałe dla wszystkich lub większości Słowian.