-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
Copy pathio_stderr-beowulf.stderr
3182 lines (3182 loc) · 111 KB
/
io_stderr-beowulf.stderr
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
Hwæt. We Gardena in geardagum,
þeodcyninga, þrym gefrunon,
hu ða æþelingas ellen fremedon.
Oft Scyld Scefing sceaþena þreatum,
monegum mægþum, meodosetla ofteah,
egsode eorlas. Syððan ærest wearð
feasceaft funden, he þæs frofre gebad,
weox under wolcnum, weorðmyndum þah,
oðþæt him æghwylc þara ymbsittendra
ofer hronrade hyran scolde,
gomban gyldan. þæt wæs god cyning.
ðæm eafera wæs æfter cenned,
geong in geardum, þone god sende
folce to frofre; fyrenðearfe ongeat
þe hie ær drugon aldorlease
lange hwile. Him þæs liffrea,
wuldres wealdend, woroldare forgeaf;
Beowulf wæs breme blæd wide sprang,
Scyldes eafera Scedelandum in.
Swa sceal geong guma gode gewyrcean,
fromum feohgiftum on fæder bearme,
þæt hine on ylde eft gewunigen
wilgesiþas, þonne wig cume,
leode gelæsten; lofdædum sceal
in mægþa gehwære man geþeon.
Him ða Scyld gewat to gescæphwile
felahror feran on frean wære.
Hi hyne þa ætbæron to brimes faroðe,
swæse gesiþas, swa he selfa bæd,
þenden wordum weold wine Scyldinga;
leof landfruma lange ahte.
þær æt hyðe stod hringedstefna,
isig ond utfus, æþelinges fær.
Aledon þa leofne þeoden,
beaga bryttan, on bearm scipes,
mærne be mæste. þær wæs madma fela
of feorwegum, frætwa, gelæded;
ne hyrde ic cymlicor ceol gegyrwan
hildewæpnum ond heaðowædum,
billum ond byrnum; him on bearme læg
madma mænigo, þa him mid scoldon
on flodes æht feor gewitan.
Nalæs hi hine læssan lacum teodan,
þeodgestreonum, þon þa dydon
þe hine æt frumsceafte forð onsendon
ænne ofer yðe umborwesende.
þa gyt hie him asetton segen geldenne
heah ofer heafod, leton holm beran,
geafon on garsecg; him wæs geomor sefa,
murnende mod. Men ne cunnon
secgan to soðe, selerædende,
hæleð under heofenum, hwa þæm hlæste onfeng.
ða wæs on burgum Beowulf Scyldinga,
leof leodcyning, longe þrage
folcum gefræge fæder ellor hwearf,
aldor of earde, oþþæt him eft onwoc
heah Healfdene; heold þenden lifde,
gamol ond guðreouw, glæde Scyldingas.
ðæm feower bearn forð gerimed
in worold wocun, weoroda ræswan,
Heorogar ond Hroðgar ond Halga til;
hyrde ic þæt wæs Onelan cwen,
Heaðoscilfingas healsgebedda.
þa wæs Hroðgare heresped gyfen,
wiges weorðmynd, þæt him his winemagas
georne hyrdon, oðð þæt seo geogoð geweox,
magodriht micel. Him on mod bearn
þæt healreced hatan wolde,
medoærn micel, men gewyrcean
þonne yldo bearn æfre gefrunon,
ond þær on innan eall gedælan
geongum ond ealdum, swylc him god sealde,
buton folcscare ond feorum gumena.
ða ic wide gefrægn weorc gebannan
manigre mægþe geond þisne middangeard,
folcstede frætwan. Him on fyrste gelomp,
ædre mid yldum, þæt hit wearð ealgearo,
healærna mæst; scop him Heort naman
se þe his wordes geweald wide hæfde.
He beot ne aleh, beagas dælde,
sinc æt symle. Sele hlifade,
heah ond horngeap, heaðowylma bad,
laðan liges; ne wæs hit lenge þa gen
þæt se ecghete aþumsweorum,
æfter wælniðe wæcnan scolde.
ða se ellengæst earfoðlice
þrage geþolode, se þe in þystrum bad,
þæt he dogora gehwam dream gehyrde
hludne in healle; þær wæs hearpan sweg,
swutol sang scopes. Sægde se þe cuþe
frumsceaft fira feorran reccan,
cwæð þæt se ælmihtiga eorðan worhte,
wlitebeorhtne wang, swa wæter bebugeð,
gesette sigehreþig sunnan ond monan
leoman to leohte landbuendum
ond gefrætwade foldan sceatas
leomum ond leafum, lif eac gesceop
cynna gehwylcum þara ðe cwice hwyrfaþ.
Swa ða drihtguman dreamum lifdon
eadiglice, oððæt an ongan
fyrene fremman feond on helle.
Wæs se grimma gæst Grendel haten,
mære mearcstapa, se þe moras heold,
fen ond fæsten; fifelcynnes eard
wonsæli wer weardode hwile,
siþðan him scyppend forscrifen hæfde
in Caines cynne. þone cwealm gewræc
ece drihten, þæs þe he Abel slog;
ne gefeah he þære fæhðe, ac he hine feor forwræc,
metod for þy mane, mancynne fram.
þanon untydras ealle onwocon,
eotenas ond ylfe ond orcneas,
swylce gigantas, þa wið gode wunnon
lange þrage; he him ðæs lean forgeald.
Gewat ða neosian, syþðan niht becom,
hean huses, hu hit Hringdene
æfter beorþege gebun hæfdon.
Fand þa ðær inne æþelinga gedriht
swefan æfter symble; sorge ne cuðon,
wonsceaft wera. Wiht unhælo,
grim ond grædig, gearo sona wæs,
reoc ond reþe, ond on ræste genam
þritig þegna, þanon eft gewat
huðe hremig to ham faran,
mid þære wælfylle wica neosan.
ða wæs on uhtan mid ærdæge
Grendles guðcræft gumum undyrne;
þa wæs æfter wiste wop up ahafen,
micel morgensweg. Mære þeoden,
æþeling ærgod, unbliðe sæt,
þolode ðryðswyð, þegnsorge dreah,
syðþan hie þæs laðan last sceawedon,
wergan gastes; wæs þæt gewin to strang,
lað ond longsum. Næs hit lengra fyrst,
ac ymb ane niht eft gefremede
morðbeala mare ond no mearn fore,
fæhðe ond fyrene; wæs to fæst on þam.
þa wæs eaðfynde þe him elles hwær
gerumlicor ræste sohte,
bed æfter burum, ða him gebeacnod wæs,
gesægd soðlice sweotolan tacne
healðegnes hete; heold hyne syðþan
fyr ond fæstor se þæm feonde ætwand.
Swa rixode ond wið rihte wan,
ana wið eallum, oðþæt idel stod
husa selest. Wæs seo hwil micel;
XII wintra tid torn geþolode
wine Scyldinga, weana gehwelcne,
sidra sorga. Forðam secgum wearð,
ylda bearnum, undyrne cuð,
gyddum geomore, þætte Grendel wan
hwile wið Hroþgar, heteniðas wæg,
fyrene ond fæhðe fela missera,
singale sæce, sibbe ne wolde
wið manna hwone mægenes Deniga,
feorhbealo feorran, fea þingian,
ne þær nænig witena wenan þorfte
beorhtre bote to banan folmum,
ac se æglæca ehtende wæs,
deorc deaþscua, duguþe ond geogoþe,
seomade ond syrede, sinnihte heold
mistige moras. men ne cunnon
hwyder helrunan hwyrftum scriþað.
Swa fela fyrena feond mancynnes,
atol angengea, oft gefremede,
heardra hynða. Heorot eardode,
sincfage sel sweartum nihtum;
no he þone gifstol gretan moste,
maþðum for metode, ne his myne wisse.
þæt wæs wræc micel wine Scyldinga,
modes brecða. Monig oft gesæt
rice to rune; ræd eahtedon
hwæt swiðferhðum selest wære
wið færgryrum to gefremmanne.
Hwilum hie geheton æt hærgtrafum
wigweorþunga, wordum bædon
þæt him gastbona geoce gefremede
wið þeodþreaum. Swylc wæs þeaw hyra,
hæþenra hyht; helle gemundon
in modsefan, metod hie ne cuþon,
dæda demend, ne wiston hie drihten god,
ne hie huru heofena helm herian ne cuþon,
wuldres waldend. Wa bið þæm ðe sceal
þurh sliðne nið sawle bescufan
in fyres fæþm, frofre ne wenan,
wihte gewendan; wel bið þæm þe mot
æfter deaðdæge drihten secean
ond to fæder fæþmum freoðo wilnian.
Swa ða mælceare maga Healfdenes
singala seað, ne mihte snotor hæleð
wean onwendan; wæs þæt gewin to swyð,
laþ ond longsum, þe on ða leode becom,
nydwracu niþgrim, nihtbealwa mæst.
þæt fram ham gefrægn Higelaces þegn,
god mid Geatum, Grendles dæda;
se wæs moncynnes mægenes strengest
on þæm dæge þysses lifes,
æþele ond eacen. Het him yðlidan
godne gegyrwan, cwæð, hu guðcyning
ofer swanrade secean wolde,
mærne þeoden, þa him wæs manna þearf.
ðone siðfæt him snotere ceorlas
lythwon logon, þeah he him leof wære;
hwetton higerofne, hæl sceawedon.
Hæfde se goda Geata leoda
cempan gecorone þara þe he cenoste
findan mihte; XVna sum
sundwudu sohte; secg wisade,
lagucræftig mon, landgemyrcu.
Fyrst forð gewat. Flota wæs on yðum,
bat under beorge. Beornas gearwe
on stefn stigon; streamas wundon,
sund wið sande; secgas bæron
on bearm nacan beorhte frætwe,
guðsearo geatolic; guman ut scufon,
weras on wilsið, wudu bundenne.
Gewat þa ofer wægholm, winde gefysed,
flota famiheals fugle gelicost,
oðþæt ymb antid oþres dogores
wundenstefna gewaden hæfde
þæt ða liðende land gesawon,
brimclifu blican, beorgas steape,
side sænæssas; þa wæs sund liden,
eoletes æt ende. þanon up hraðe
Wedera leode on wang stigon,
sæwudu sældon syrcan hrysedon,
guðgewædo, gode þancedon
þæs þe him yþlade eaðe wurdon.
þa of wealle geseah weard Scildinga,
se þe holmclifu healdan scolde,
beran ofer bolcan beorhte randas,
fyrdsearu fuslicu; hine fyrwyt bræc
modgehygdum, hwæt þa men wæron.
Gewat him þa to waroðe wicge ridan
þegn Hroðgares, þrymmum cwehte
mægenwudu mundum, meþelwordum frægn:
Hwæt syndon ge searohæbbendra,
byrnum werede, þe þus brontne ceol
ofer lagustræte lædan cwomon,
hider ofer holmas? le wæs
endesæta, ægwearde heold,
þe on land Dena laðra nænig
mid scipherge sceðþan ne meahte.
No her cuðlicor cuman ongunnon
lindhæbbende; ne ge leafnesword
guðfremmendra gearwe ne wisson,
maga gemedu. Næfre ic maran geseah
eorla ofer eorþan ðonne is eower sum,
secg on searwum; nis þæt seldguma,
wæpnum geweorðad, næfne him his wlite leoge,
ænlic ansyn. Nu ic eower sceal
frumcyn witan, ær ge fyr heonan ,
leassceaweras, on land Dena
furþur feran. Nu ge feorbuend,
mereliðende, minne gehyrað
anfealdne geþoht: Ofost is selest
to gecyðanne hwanan eowre cyme syndon.
Him se yldesta ondswarode,
werodes wisa, wordhord onleac:
We synt gumcynnes Geata leode
ond Higelaces heorðgeneatas.
Wæs min fæder folcum gecyþed,
æþele ordfruma, Ecgþeow haten.
Gebad wintra worn, ær he on weg hwurfe,
gamol of geardum; hine gearwe geman
witena welhwylc wide geond eorþan.
We þurh holdne hige hlaford þinne,
sunu Healfdenes, secean cwomon,
leodgebyrgean; wes þu us larena god.
Habbað we to þæm mæran micel ærende,
Deniga frean, ne sceal þær dyrne sum
wesan, þæs ic wene. þu wast gif hit is
swa we soþlice secgan hyrdon
þæt mid Scyldingum sceaðona ic nat hwylc,
deogol dædhata, deorcum nihtum
eaweð þurh egsan uncuðne nið,
hynðu ond hrafyl. Ic þæs Hroðgar mæg
þurh rumne sefan ræd gelæran,
hu he frod ond god feond oferswyðeþ,
gyf him edwendan æfre scolde
bealuwa bisigu, bot eft cuman,
ond þa cearwylmas colran wurðaþ;
oððe a syþðan earfoðþrage,
þreanyd þolað, þenden þær wunað
on heahstede husa selest.
Weard maþelode, ðær on wicge sæt,
ombeht unforht: æghwæþres sceal
scearp scyldwiga gescad witan,
worda ond worca, se þe wel þenceð.
Ic þæt gehyre, þæt þis is hold weorod
frean Scyldinga. Gewitaþ forð beran
wæpen ond gewædu; ic eow wisige.
Swylce ic maguþegnas mine hate
wið feonda gehwone flotan eowerne,
niwtyrwydne nacan on sande
arum healdan, oþðæt eft byreð
ofer lagustreamas leofne mannan
wudu wundenhals to Wedermearce,
godfremmendra swylcum gifeþe bið
þæt þone hilderæs hal gedigeð.
Gewiton him þa feran. Flota stille bad,
seomode on sale sidfæþmed scip,
on ancre fæst. Eoforlic scionon
ofer hleorberan gehroden golde,
fah ond fyrheard; ferhwearde heold
guþmod grimmon. Guman onetton,
sigon ætsomne, oþþæt hy sæl timbred,
geatolic ond goldfah, ongyton mihton;
þæt wæs foremærost foldbuendum
receda under roderum, on þæm se rica bad;
lixte se leoma ofer landa fela.
Him þa hildedeor hof modigra
torht getæhte, þæt hie him to mihton
gegnum gangan; guðbeorna sum
wicg gewende, word æfter cwæð:
Mæl is me to feran; fæder alwalda
mid arstafum eowic gehealde
siða gesunde. Ic to sæ wille
wið wrað werod wearde healdan.
Stræt wæs stanfah, stig wisode
gumum ætgædere. Guðbyrne scan
heard hondlocen, hringiren scir
song in searwum, þa hie to sele furðum
in hyra gryregeatwum gangan cwomon.
Setton sæmeþe side scyldas,
rondas regnhearde, wið þæs recedes weal,
bugon þa to bence. Byrnan hringdon,
guðsearo gumena; garas stodon,
sæmanna searo, samod ætgædere,
æscholt ufan græg; wæs se irenþreat
wæpnum gewurþad. þa ðær wlonc hæleð
oretmecgas æfter æþelum frægn:
Hwanon ferigeað ge fætte scyldas,
græge syrcan ond grimhelmas,
heresceafta heap? Ic eom Hroðgares
ar ond ombiht. Ne seah ic elþeodige
þus manige men modiglicran.
Wen ic þæt ge for wlenco, nalles for wræcsiðum,
ac for higeþrymmum Hroðgar sohton.
Him þa ellenrof andswarode,
wlanc Wedera leod, word æfter spræc,
heard under helme: We synt Higelaces
beodgeneatas; Beowulf is min nama.
Wille ic asecgan sunu Healfdenes,
mærum þeodne, min ærende,
aldre þinum, gif he us geunnan wile
þæt we hine swa godne gretan moton.
Wulfgar maþelode þæt wæs Wendla leod;
wæs his modsefa manegum gecyðed,
wig ond wisdom: Ic þæs wine Deniga,
frean Scildinga, frinan wille,
beaga bryttan, swa þu bena eart,
þeoden mærne, ymb þinne sið,
ond þe þa ondsware ædre gecyðan
ðe me se goda agifan þenceð.
Hwearf þa hrædlice þær Hroðgar sæt
eald ond anhar mid his eorla gedriht;
eode ellenrof, þæt he for eaxlum gestod
Deniga frean; cuþe he duguðe þeaw.
Wulfgar maðelode to his winedrihtne:
Her syndon geferede, feorran cumene
ofer geofenes begang Geata leode;
þone yldestan oretmecgas
Beowulf nemnað. Hy benan synt
þæt hie, þeoden min, wið þe moton
wordum wrixlan. No ðu him wearne geteoh
ðinra gegncwida, glædman Hroðgar.
Hy on wiggetawum wyrðe þinceað
eorla geæhtlan; huru se aldor deah,
se þæm heaðorincum hider wisade.
Hroðgar maþelode, helm Scyldinga:
Ic hine cuðe cnihtwesende.
Wæs his ealdfæder Ecgþeo haten,
ðæm to ham forgeaf Hreþel Geata
angan dohtor; is his eafora nu
heard her cumen, sohte holdne wine.
ðonne sægdon þæt sæliþende,
þa ðe gifsceattas Geata fyredon
þyder to þance, þæt he XXXtiges
manna mægencræft on his mundgripe
heaþorof hæbbe. Hine halig god
for arstafum us onsende,
to Westdenum, þæs ic wen hæbbe,
wið Grendles gryre. Ic þæm godan sceal
for his modþræce madmas beodan.
Beo ðu on ofeste, hat in gan
seon sibbegedriht samod ætgædere;
gesaga him eac wordum þæt hie sint wilcuman
Deniga leodum.
[] word inne abead:
Eow het secgan sigedrihten min,
aldor Eastdena, þæt he eower æþelu can,
ond ge him syndon ofer sæwylmas
heardhicgende hider wilcuman.
Nu ge moton gangan in eowrum guðgeatawum
under heregriman Hroðgar geseon;
lætað hildebord her onbidan,
wudu, wælsceaftas, worda geþinges.
Aras þa se rica, ymb hine rinc manig,
þryðlic þegna heap; sume þær bidon,
heaðoreaf heoldon, swa him se hearda bebead.
Snyredon ætsomne, þa secg wisode,
under Heorotes hrof
heard under helme, þæt he on heoðe gestod.
Beowulf maðelode on him byrne scan,
searonet seowed smiþes orþancum:
Wæs þu, Hroðgar, hal. Ic eom Higelaces
mæg ond magoðegn; hæbbe ic mærða fela
ongunnen on geogoþe. Me wearð Grendles þing
on minre eþeltyrf undyrne cuð;
secgað sæliðend þæt þæs sele stande,
reced selesta, rinca gehwylcum
idel ond unnyt, siððan æfenleoht
under heofenes hador beholen weorþeð.
þa me þæt gelærdon leode mine
þa selestan, snotere ceorlas,
þeoden Hroðgar, þæt ic þe sohte,
forþan hie mægenes cræft minne cuþon,
selfe ofersawon, ða ic of searwum cwom,
fah from feondum. þær ic fife geband,
yðde eotena cyn ond on yðum slog
niceras nihtes, nearoþearfe dreah,
wræc Wedera nið wean ahsodon,
forgrand gramum, ond nu wið Grendel sceal,
wið þam aglæcan, ana gehegan
ðing wið þyrse. Ic þe nu ða,
brego Beorhtdena, biddan wille,
eodor Scyldinga, anre bene,
þæt ðu me ne forwyrne, wigendra hleo,
freowine folca, nu ic þus feorran com,
þæt ic mote ana ond minra eorla gedryht,
þes hearda heap, Heorot fælsian.
Hæbbe ic eac geahsod þæt se æglæca
for his wonhydum wæpna ne recceð.
Ic þæt þonne forhicge swa me Higelac sie,
min mondrihten, modes bliðe,
þæt ic sweord bere oþðe sidne scyld,
geolorand to guþe, ac ic mid grape sceal
fon wið feonde ond ymb feorh sacan,
lað wið laþum; ðær gelyfan sceal
dryhtnes dome se þe hine deað nimeð.
Wen ic þæt he wille, gif he wealdan mot,
in þæm guðsele Geotena leode
etan unforhte, swa he oft dyde,
mægen Hreðmanna. Na þu minne þearft
hafalan hydan, ac he me habban wile
dreore fahne, gif mec deað nimeð.
Byreð blodig wæl, byrgean þenceð,
eteð angenga unmurnlice,
mearcað morhopu; no ðu ymb mines ne þearft
lices feorme leng sorgian.
Onsend Higelace, gif mec hild nime,
beaduscruda betst, þæt mine breost wereð,
hrægla selest; þæt is Hrædlan laf,
Welandes geweorc. Gæð a wyrd swa hio scel.
Hroðgar maþelode, helm Scyldinga:
For gewyrhtum þu, wine min Beowulf,
ond for arstafum usic sohtest.
Gesloh þin fæder fæhðe mæste;
wearþ he Heaþolafe to handbonan
mid Wilfingum; ða hine Wedera cyn
for herebrogan habban ne mihte.
þanon he gesohte Suðdena folc
ofer yða gewealc, Arscyldinga.
ða ic furþum weold folce Deniga
ond on geogoðe heold ginne rice,
hordburh hæleþa; ða wæs Heregar dead,
min yldra mæg unlifigende,
bearn Healfdenes; se wæs betera ðonne ic.
Siððan þa fæhðe feo þingode;
sende ic Wylfingum ofer wæteres hrycg
ealde madmas; he me aþas swor.
Sorh is me to secganne on sefan minum
gumena ængum hwæt me Grendel hafað
hynðo on Heorote mid his heteþancum,
færniða gefremed. Is min fletwerod,
wigheap gewanod; hie wyrd forsweop
on Grendles gryre. God eaþe mæg
þone dolsceaðan dæda getwæfan.
Ful oft gebeotedon beore druncne
ofer ealowæge oretmecgas
þæt hie in beorsele bidan woldon
Grendles guþe mid gryrum ecga.
ðonne wæs þeos medoheal on morgentid,
drihtsele dreorfah, þonne dæg lixte,
eal bencþelu blode bestymed,
heall heorudreore; ahte ic holdra þy læs,
deorre duguðe, þe þa deað fornam.
Site nu to symle ond onsæl meoto,
sigehreð secgum, swa þin sefa hwette.
þa wæs Geatmæcgum geador ætsomne
on beorsele benc gerymed;
þær swiðferhþe sittan eodon,
þryðum dealle. þegn nytte beheold,
se þe on handa bær hroden ealowæge,
scencte scir wered. Scop hwilum sang
hador on Heorote. þær wæs hæleða dream,
duguð unlytel Dena ond Wedera.
Unferð maþelode, Ecglafes bearn,
þe æt fotum sæt frean Scyldinga,
onband beadurune wæs him Beowulfes sið,
modges merefaran, micel æfþunca,
forþon þe he ne uþe þæt ænig oðer man
æfre mærða þon ma middangeardes
gehedde under heofenum þonne he sylfa:
Eart þu se Beowulf, se þe wið Brecan wunne,
on sidne sæ ymb sund flite,
ðær git for wlence wada cunnedon
ond for dolgilpe on deop wæter
aldrum neþdon? Ne inc ænig mon,
ne leof ne lað, belean mihte
sorhfullne sið, þa git on sund reon.
þær git eagorstream earmum þehton,
mæton merestræta, mundum brugdon,
glidon ofer garsecg; geofon yþum weol,
wintrys wylmum. Git on wæteres æht
seofon niht swuncon; he þe æt sunde oferflat,
hæfde mare mægen. þa hine on morgentid
on Heaþoræmas holm up ætbær;
ðonon he gesohte swæsne eþel,
leof his leodum, lond Brondinga,
freoðoburh fægere, þær he folc ahte
burh ond beagas. Beot eal wið þe
sunu Beanstanes soðe gelæste.
ðonne wene ic to þe wyrsan geþingea,
ðeah þu heaðoræsa gehwær dohte,
grimre guðe, gif þu Grendles dearst
nihtlongne fyrst nean bidan.
Beowulf maþelode, bearn Ecgþeowes:
Hwæt. þu worn fela, wine min Unferð,
beore druncen ymb Brecan spræce,
sægdest from his siðe. Soð ic talige,
þæt ic merestrengo maran ahte,
earfeþo on yþum, ðonne ænig oþer man.
Wit þæt gecwædon cnihtwesende
ond gebeotedon wæron begen þa git
on geogoðfeore þæt wit on garsecg ut
aldrum neðdon, ond þæt geæfndon swa.
Hæfdon swurd nacod, þa wit on sund reon,
heard on handa; wit unc wið hronfixas
werian þohton. No he wiht fram me
flodyþum feor fleotan meahte,
hraþor on holme; no ic fram him wolde.
ða wit ætsomne on sæ wæron
fif nihta fyrst, oþþæt unc flod todraf,
wado weallende, wedera cealdost,
nipende niht, ond norþanwind
heaðogrim ondhwearf; hreo wæron yþa.
Wæs merefixa mod onhrered;
þær me wið laðum licsyrce min,
heard, hondlocen, helpe gefremede,
beadohrægl broden on breostum læg
golde gegyrwed. Me to grunde teah
fah feondscaða, fæste hæfde
grim on grape; hwæþre me gyfeþe wearð
þæt ic aglæcan orde geræhte,
hildebille; heaþoræs fornam
mihtig meredeor þurh mine hand.
Swa mec gelome laðgeteonan
þreatedon þearle. Ic him þenode
deoran sweorde, swa hit gedefe wæs.
Næs hie ðære fylle gefean hæfdon,
manfordædlan, þæt hie me þegon,
symbel ymbsæton sægrunde neah;
ac on mergenne mecum wunde
be yðlafe uppe lægon,
sweordum aswefede, þæt syðþan na
ymb brontne ford brimliðende
lade ne letton. Leoht eastan com,
beorht beacen godes; brimu swaþredon,
þæt ic sænæssas geseon mihte,
windige weallas. Wyrd oft nereð
unfægne eorl, þonne his ellen deah.
Hwæþere me gesælde þæt ic mid sweorde ofsloh
niceras nigene. No ic on niht gefrægn
under heofones hwealf heardran feohtan,
ne on egstreamum earmran mannon;
hwaþere ic fara feng feore gedigde,
siþes werig. ða mec sæ oþbær,
flod æfter faroðe on Finna land,
wadu weallendu. No ic wiht fram þe
swylcra searoniða secgan hyrde,
billa brogan. Breca næfre git
æt heaðolace, ne gehwæþer incer,
swa deorlice dæd gefremede
fagum sweordum no ic þæs fela gylpe,
þeah ðu þinum broðrum to banan wurde,
heafodmægum; þæs þu in helle scealt
werhðo dreogan, þeah þin wit duge.
Secge ic þe to soðe, sunu Ecglafes,
þæt næfre Grendel swa fela gryra gefremede,
atol æglæca, ealdre þinum,
hynðo on Heorote, gif þin hige wære,
sefa swa searogrim, swa þu self talast.
Ac he hafað onfunden þæt he þa fæhðe ne þearf,
atole ecgþræce eower leode
swiðe onsittan, Sigescyldinga;
nymeð nydbade, nænegum arað
leode Deniga, ac he lust wigeð,
swefeð ond sendeþ, secce ne weneþ
to Gardenum. Ac ic him Geata sceal
eafoð ond ellen ungeara nu,
guþe gebeodan. Gæþ eft se þe mot
to medo modig, siþþan morgenleoht
ofer ylda bearn oþres dogores,
sunne sweglwered suþan scineð.
þa wæs on salum sinces brytta,
gamolfeax ond guðrof; geoce gelyfde
brego Beorhtdena, gehyrde on Beowulfe
folces hyrde fæstrædne geþoht.
ðær wæs hæleþa hleahtor, hlyn swynsode,
word wæron wynsume. Eode Wealhþeow forð,
cwen Hroðgares, cynna gemyndig,
grette goldhroden guman on healle,
ond þa freolic wif ful gesealde
ærest Eastdena eþelwearde,
bæd hine bliðne æt þære beorþege,
leodum leofne. He on lust geþeah
symbel ond seleful, sigerof kyning.
Ymbeode þa ides Helminga
duguþe ond geogoþe dæl æghwylcne,
sincfato sealde, oþþæt sæl alamp
þæt hio Beowulfe, beaghroden cwen
mode geþungen, medoful ætbær;
grette Geata leod, gode þancode
wisfæst wordum þæs ðe hire se willa gelamp
þæt heo on ænigne eorl gelyfde
fyrena frofre. He þæt ful geþeah,
wælreow wiga, æt Wealhþeon,
ond þa gyddode guþe gefysed;
Beowulf maþelode, bearn Ecgþeowes:
Ic þæt hogode, þa ic on holm gestah,
sæbat gesæt mid minre secga gedriht,
þæt ic anunga eowra leoda
willan geworhte oþðe on wæl crunge,
feondgrapum fæst. Ic gefremman sceal
eorlic ellen, oþðe endedæg
on þisse meoduhealle minne gebidan.
ðam wife þa word wel licodon,
gilpcwide Geates; eode goldhroden
freolicu folccwen to hire frean sittan.
þa wæs eft swa ær inne on healle
þryðword sprecen, ðeod on sælum,
sigefolca sweg, oþþæt semninga
sunu Healfdenes secean wolde
æfenræste; wiste þæm ahlæcan
to þæm heahsele hilde geþinged,
siððan hie sunnan leoht geseon ne meahton,
oðþe nipende niht ofer ealle,
scaduhelma gesceapu scriðan cwoman,
wan under wolcnum. Werod eall aras.
Gegrette þa guma oþerne,
Hroðgar Beowulf, ond him hæl abead,
winærnes geweald, ond þæt word acwæð:
Næfre ic ænegum men ær alyfde,
siþðan ic hond ond rond hebban mihte,
ðryþærn Dena buton þe nu ða.
Hafa nu ond geheald husa selest,
gemyne mærþo, mægenellen cyð,
waca wið wraþum. Ne bið þe wilna gad,
gif þu þæt ellenweorc aldre gedigest.
ða him Hroþgar gewat mid his hæleþa gedryht,
eodur Scyldinga, ut of healle;
wolde wigfruma Wealhþeo secan,
cwen to gebeddan. Hæfde kyningwuldor
Grendle togeanes, swa guman gefrungon,
seleweard aseted; sundornytte beheold
ymb aldor Dena, eotonweard abead.
Huru Geata leod georne truwode
modgan mægnes, metodes hyldo.
ða he him of dyde isernbyrnan,
helm of hafelan, sealde his hyrsted sweord,
irena cyst, ombihtþegne,
ond gehealdan het hildegeatwe.
Gespræc þa se goda gylpworda sum,
Beowulf Geata, ær he on bed stige:
No ic me an herewæsmun hnagran talige,
guþgeweorca, þonne Grendel hine;
forþan ic hine sweorde swebban nelle,
aldre beneotan, þeah ic eal mæge.
Nat he þara goda þæt he me ongean slea,
rand geheawe, þeah ðe he rof sie
niþgeweorca; ac wit on niht sculon
secge ofersittan, gif he gesecean dear
wig ofer wæpen, ond siþðan witig god
on swa hwæþere hond, halig dryhten,
mærðo deme, swa him gemet þince.
Hylde hine þa heaþodeor, hleorbolster onfeng
eorles andwlitan, ond hine ymb monig
snellic særinc selereste gebeah.
Nænig heora þohte þæt he þanon scolde
eft eardlufan æfre gesecean,
folc oþðe freoburh, þær he afeded wæs;
ac hie hæfdon gefrunen þæt hie ær to fela micles
in þæm winsele wældeað fornam,
Denigea leode. Ac him dryhten forgeaf
wigspeda gewiofu, Wedera leodum,
frofor ond fultum, þæt hie feond heora
ðurh anes cræft ealle ofercomon,
selfes mihtum. Soð is gecyþed
þæt mihtig god manna cynnes
weold wideferhð. Com on wanre niht
scriðan sceadugenga. Sceotend swæfon,
þa þæt hornreced healdan scoldon,
ealle buton anum. þæt wæs yldum cuþ
þæt hie ne moste, þa metod nolde,
se scynscaþa under sceadu bregdan;
ac he wæccende wraþum on andan
bad bolgenmod beadwa geþinges.
ða com of more under misthleoþum
Grendel gongan, godes yrre bær;
mynte se manscaða manna cynnes
sumne besyrwan in sele þam hean.
Wod under wolcnum to þæs þe he winreced,
goldsele gumena, gearwost wisse,
fættum fahne. Ne wæs þæt forma sið
þæt he Hroþgares ham gesohte;
næfre he on aldordagum ær ne siþðan
heardran hæle, healðegnas fand.
Com þa to recede rinc siðian,
dreamum bedæled. Duru sona onarn,
fyrbendum fæst, syþðan he hire folmum æthran;
onbræd þa bealohydig, ða he gebolgen wæs,
recedes muþan. Raþe æfter þon
on fagne flor feond treddode,
eode yrremod; him of eagum stod
ligge gelicost leoht unfæger.
Geseah he in recede rinca manige,
swefan sibbegedriht samod ætgædere,
magorinca heap. þa his mod ahlog;
mynte þæt he gedælde, ærþon dæg cwome,
atol aglæca, anra gehwylces
lif wið lice, þa him alumpen wæs
wistfylle wen. Ne wæs þæt wyrd þa gen
þæt he ma moste manna cynnes
ðicgean ofer þa niht. þryðswyð beheold
mæg Higelaces, hu se manscaða
under færgripum gefaran wolde.
Ne þæt se aglæca yldan þohte,
ac he gefeng hraðe forman siðe
slæpendne rinc, slat unwearnum,
bat banlocan, blod edrum dranc,
synsnædum swealh; sona hæfde
unlyfigendes eal gefeormod,
fet ond folma. Forð near ætstop,
nam þa mid handa higeþihtigne
rinc on ræste, ræhte ongean
feond mid folme; he onfeng hraþe
inwitþancum ond wið earm gesæt.
Sona þæt onfunde fyrena hyrde
þæt he ne mette middangeardes,
eorþan sceata, on elran men
mundgripe maran. He on mode wearð
forht on ferhðe; no þy ær fram meahte.
Hyge wæs him hinfus, wolde on heolster fleon,
secan deofla gedræg; ne wæs his drohtoð þær
swylce he on ealderdagum ær gemette.
Gemunde þa se goda, mæg Higelaces,
æfenspræce, uplang astod
ond him fæste wiðfeng; fingras burston.
Eoten wæs utweard; eorl furþur stop.
Mynte se mæra, þær he meahte swa,
widre gewindan ond on weg þanon
fleon on fenhopu; wiste his fingra geweald
on grames grapum. þæt wæs geocor sið
þæt se hearmscaþa to Heorute ateah.
Dryhtsele dynede; Denum eallum wearð,
ceasterbuendum, cenra gehwylcum,
eorlum ealuscerwen. Yrre wæron begen,
reþe renweardas. Reced hlynsode.
þa wæs wundor micel þæt se winsele
wiðhæfde heaþodeorum, þæt he on hrusan ne feol,
fæger foldbold; ac he þæs fæste wæs
innan ond utan irenbendum
searoþoncum besmiþod. þær fram sylle abeag
medubenc monig, mine gefræge,
golde geregnad, þær þa graman wunnon.
þæs ne wendon ær witan Scyldinga
þæt hit a mid gemete manna ænig,
betlic ond banfag, tobrecan meahte,
listum tolucan, nymþe liges fæþm
swulge on swaþule. Sweg up astag
niwe geneahhe; Norðdenum stod
atelic egesa, anra gehwylcum
þara þe of wealle wop gehyrdon,
gryreleoð galan godes ondsacan,
sigeleasne sang, sar wanigean
helle hæfton. Heold hine fæste
se þe manna wæs mægene strengest
on þæm dæge þysses lifes.
Nolde eorla hleo ænige þinga
þone cwealmcuman cwicne forlætan,
ne his lifdagas leoda ænigum
nytte tealde. þær genehost brægd
eorl Beowulfes ealde lafe,
wolde freadrihtnes feorh ealgian,
mæres þeodnes, ðær hie meahton swa.
Hie þæt ne wiston, þa hie gewin drugon,
heardhicgende hildemecgas,
ond on healfa gehwone heawan þohton,
sawle secan, þone synscaðan
ænig ofer eorþan irenna cyst,
guðbilla nan, gretan nolde,
ac he sigewæpnum forsworen hæfde,
ecga gehwylcre. Scolde his aldorgedal
on ðæm dæge þysses lifes
earmlic wurðan, ond se ellorgast
on feonda geweald feor siðian.
ða þæt onfunde se þe fela æror
modes myrðe manna cynne,
fyrene gefremede he wæs fag wið god,
þæt him se lichoma læstan nolde,
ac hine se modega mæg Hygelaces
hæfde be honda; wæs gehwæþer oðrum
lifigende lað. Licsar gebad
atol æglæca; him on eaxle wearð
syndolh sweotol, seonowe onsprungon,
burston banlocan. Beowulfe wearð
guðhreð gyfeþe; scolde Grendel þonan
feorhseoc fleon under fenhleoðu,
secean wynleas wic; wiste þe geornor
þæt his aldres wæs ende gegongen,
dogera dægrim. Denum eallum wearð
æfter þam wælræse willa gelumpen.
Hæfde þa gefælsod se þe ær feorran com,
snotor ond swyðferhð, sele Hroðgares,
genered wið niðe; nihtweorce gefeh,
ellenmærþum. Hæfde Eastdenum
Geatmecga leod gilp gelæsted,
swylce oncyþðe ealle gebette,
inwidsorge, þe hie ær drugon
ond for þreanydum þolian scoldon,
torn unlytel. þæt wæs tacen sweotol,
syþðan hildedeor hond alegde,
earm ond eaxle þær wæs eal geador
Grendles grape under geapne hrof.
ða wæs on morgen mine gefræge
ymb þa gifhealle guðrinc monig;
ferdon folctogan feorran ond nean
geond widwegas wundor sceawian,
laþes lastas. No his lifgedal
sarlic þuhte secga ænegum
þara þe tirleases trode sceawode,
hu he werigmod on weg þanon,
niða ofercumen, on nicera mere
fæge ond geflymed feorhlastas bær.
ðær wæs on blode brim weallende,
atol yða geswing eal gemenged
haton heolfre, heorodreore weol.
Deaðfæge deog, siððan dreama leas
in fenfreoðo feorh alegde,
hæþene sawle; þær him hel onfeng.
þanon eft gewiton ealdgesiðas,
swylce geong manig of gomenwaþe
fram mere modge mearum ridan,
beornas on blancum. ðær wæs Beowulfes
mærðo mæned; monig oft gecwæð
þætte suð ne norð be sæm tweonum
ofer eormengrund oþer nænig
under swegles begong selra nære
rondhæbbendra, rices wyrðra.
Ne hie huru winedrihten wiht ne logon,
glædne Hroðgar, ac þæt wæs god cyning.
Hwilum heaþorofe hleapan leton,
on geflit faran fealwe mearas
ðær him foldwegas fægere þuhton,
cystum cuðe. Hwilum cyninges þegn,
guma gilphlæden, gidda gemyndig,
se ðe ealfela ealdgesegena
worn gemunde, word oþer fand
soðe gebunden; secg eft ongan
sið Beowulfes snyttrum styrian
ond on sped wrecan spel gerade,
wordum wrixlan. Welhwylc gecwæð
þæt he fram Sigemundes secgan hyrde
ellendædum, uncuþes fela,
Wælsinges gewin, wide siðas,
þara þe gumena bearn gearwe ne wiston,
fæhðe ond fyrena, buton Fitela mid hine,
þonne he swulces hwæt secgan wolde,
eam his nefan, swa hie a wæron
æt niða gehwam nydgesteallan;
hæfdon ealfela eotena cynnes
sweordum gesæged. Sigemunde gesprong
æfter deaðdæge dom unlytel,
syþðan wiges heard wyrm acwealde,
hordes hyrde. He under harne stan,
æþelinges bearn, ana geneðde
frecne dæde, ne wæs him Fitela mid.
hwæþre him gesælde ðæt þæt swurd þurhwod
wrætlicne wyrm, þæt hit on wealle ætstod,
dryhtlic iren; draca morðre swealt.
Hæfde aglæca elne gegongen
þæt he beahhordes brucan moste
selfes dome; sæbat gehleod,
bær on bearm scipes beorhte frætwa,
Wælses eafera. Wyrm hat gemealt.
Se wæs wreccena wide mærost
ofer werþeode, wigendra hleo,
ellendædum he þæs ær onðah,
siððan Heremodes hild sweðrode,
eafoð ond ellen. He mid Eotenum wearð
on feonda geweald forð forlacen,
snude forsended. Hine sorhwylmas
lemede to lange; he his leodum wearð,
eallum æþellingum to aldorceare;
swylce oft bemearn ærran mælum
swiðferhþes sið snotor ceorl monig,
se þe him bealwa to bote gelyfde,
þæt þæt ðeodnes bearn geþeon scolde,
fæderæþelum onfon, folc gehealdan,
hord ond hleoburh, hæleþa rice,
eþel Scyldinga. He þær eallum wearð,
mæg Higelaces, manna cynne,
freondum gefægra; hine fyren onwod.
Hwilum flitende fealwe stræte
mearum mæton. ða wæs morgenleoht
scofen ond scynded. Eode scealc monig
swiðhicgende to sele þam hean
searowundor seon; swylce self cyning
of brydbure, beahhorda weard,
tryddode tirfæst getrume micle,
cystum gecyþed, ond his cwen mid him
medostigge mæt mægþa hose.
Hroðgar maþelode he to healle geong,
stod on stapole, geseah steapne hrof,
golde fahne, ond Grendles hond:
ðisse ansyne alwealdan þanc
lungre gelimpe. Fela ic laþes gebad,
grynna æt Grendle; a mæg god wyrcan
wunder æfter wundre, wuldres hyrde.
ðæt wæs ungeara þæt ic ænigra me
weana ne wende to widan feore
bote gebidan, þonne blode fah
husa selest heorodreorig stod,
wea widscofen witena gehwylcum
ðara þe ne wendon þæt hie wideferhð
leoda landgeweorc laþum beweredon
scuccum ond scinnum. Nu scealc hafað
þurh drihtnes miht dæd gefremede ðe
we ealle ær ne meahton
snyttrum besyrwan. Hwæt, þæt secgan mæg
efne swa hwylc mægþa swa ðone magan cende
æfter gumcynnum, gyf heo gyt lyfað,
þæt hyre ealdmetod este wære
bearngebyrdo. Nu ic, Beowulf, þec,
secg betsta, me for sunu wylle
freogan on ferhþe; heald forð tela
niwe sibbe. Ne bið þe nænigra gad
worolde wilna, þe ic geweald hæbbe.
Ful oft ic for læssan lean teohhode,
hordweorþunge hnahran rince,
sæmran æt sæcce. þu þe self hafast
dædum gefremed þæt þin dom lyfað
awa to aldre. Alwalda þec
gode forgylde, swa he nu gyt dyde.
Beowulf maþelode, bearn Ecþeowes:
We þæt ellenweorc estum miclum,
feohtan fremedon, frecne geneðdon
eafoð uncuþes. Uþe ic swiþor
þæt ðu hine selfne geseon moste,
feond on frætewum fylwerigne.
Ic hine hrædlice heardan clammum
on wælbedde wriþan þohte,
þæt he for mundgripe minum scolde
licgean lifbysig, butan his lic swice.
Ic hine ne mihte, þa metod nolde,
ganges getwæman, no ic him þæs georne ætfealh,
feorhgeniðlan; wæs to foremihtig
feond on feþe. Hwæþere he his folme forlet
to lifwraþe last weardian,
earm ond eaxle. No þær ænige swa þeah
feasceaft guma frofre gebohte;
no þy leng leofað laðgeteona,
synnum geswenced, ac hyne sar hafað
mid nydgripe nearwe befongen,
balwon bendum. ðær abidan sceal
maga mane fah miclan domes,
hu him scir metod scrifan wille.
ða wæs swigra secg, sunu Eclafes,
on gylpspræce guðgeweorca,
siþðan æþelingas eorles cræfte
ofer heanne hrof hand sceawedon,
feondes fingras. Foran æghwylc wæs,
stiðra nægla gehwylc, style gelicost,
hæþenes handsporu hilderinces,
egl, unheoru. æghwylc gecwæð
þæt him heardra nan hrinan wolde
iren ærgod, þæt ðæs ahlæcan
blodge beadufolme onberan wolde.
ða wæs haten hreþe Heort innanweard
folmum gefrætwod. Fela þæra wæs,
wera ond wifa, þe þæt winreced,
gestsele gyredon. Goldfag scinon
web æfter wagum, wundorsiona fela
secga gehwylcum þara þe on swylc starað.
Wæs þæt beorhte bold tobrocen swiðe,
eal inneweard irenbendum fæst,
heorras tohlidene. Hrof ana genæs,
ealles ansund, þe se aglæca,